Przejazdy kolejką wąskotorową organizują leśnicy z Nadleśnictwa Hajnówka. Kolejka wozi turystów jedenastokilometrowym odcinkiem Puszczy Białowieskiej/przez 11 kilometrowy odcinek Puszczy Białowieskiej z miejscowości Hajnówka do uroczyska Topiło. Na końcu trasy turyści mogą zorganizować sobie piknik w urokliwym miejscu nad stawem, a podczas przejazdu robić zdjęcia i podziwiać uroki Puszczy. Cała wyprawa zajmuje około 3 godz.

Przed wyjazdem z Hajnówki turyści mogą zostawić samochody na  przestronnym parkingu, a mając czas do wyjazdu zapoznać się z interesującym skansenem obok dworca kolejki. Warto też wiedzieć, że staw w Topile powstał specjalnie w celu zatapiania drewna (stąd nazwa uroczyska) zabezpieczając je w ten sposób przed owadami i wysychaniem. Obecnie jest to miejsce wypoczynku i wędkowania.

W latach 90. ubiegłego wieku, z inicjatywy leśników uruchomiono co tygodniowe kursy do Topiła – głownie dla wędkarzy. Dzisiaj jest to jedna z większych, atrakcji turystycznych i edukacyjnych w tej części Polski.

Grupy zorganizowane turystów mogą skorzystać z podróży kolejką przez cały rok, natomiast osoby indywidualne leśnicy zapraszają w okresie wakacyjnym oraz podczas tzw. długich weekendów. Bilet normalny za przejazd wąskotorówką kosztuje 30 złotych, natomiast dzieci i młodzież od 5 do 19 roku życia, oraz osoby niepełnosprawne, a także seniorzy uprawnieni są do zakupu biletu ulgowego w cenie 20 zł. Dzieci do 4 roku życia podróżują kolejką bezpłatnie

Regularne kursy kolejki rozpoczną się od 13 maja do 24 czerwca w każdą sobotę w godzinach 10.00 – 14.00. Od 1 lipca do 31 sierpnia, w każdy wtorek, czwartek, sobotę i niedzielę w godzinach od 10.00 do 14.00, natomiast od 2 września do 30 września, w każdy czwartek i sobotę w tych samych godzinach.

Dziewięć odnowionych, 30 osobowych wagoników ciągniętych przez lokomotywę, jeździ po niedawno wyremontowanym torowisku. W 2016 roku, ze środków Lasów Państwowych, Nadleśnictwo Hajnówka wyremontowało tabor kolejki wąskotorowej i podbudowę torowiska na odcinku 3,5 km wymieniając m.in. ok. 5 tys. podkładów z mocowaniami. Z pierwotnej konstrukcji kolejowego szlaku pozostały szyny, położone 100 lat temu podczas budowy torowisk kolejki wąskotorowej w Puszczy Białowieskiej. Całość remontu kosztowała ponad 1,5 miliona złotych.

Informacje o kursowaniu kolejki wąskotorowej w Puszczy Białowieskiej, można znaleźć na stronie Nadleśnictwa Hajnówka: www.hajnowka/bialystok.lasy.gov.pl/aktualnosci/

Historia kolejki wąskotorowej w Puszczy Białowieskiej

W latach 1915-1918 Puszcza Białowieska była pod wojskowym zarządem niemieckim. W celu przerobu pozyskanego drewna wybudowano tartaki, fabrykę wełny drzewnej, stolarnię, fabrykę suchej destylacji drewna. Do wywozu drewna z lasu nie wystarczały już konie, w 1916 roku przystąpiono więc do budowy kolejki leśnej. Do pracy zostali zaangażowani jeńcy rosyjscy, francuscy oraz miejscowa ludność. Poza torami stałymi układano dosyć gęstą sieć torów przenośnych, które w miarę potrzeb przekładano w miejsca intensywnego pozyskania drewna.

W latach 1924-1929 kolejki leśne pozostawały pod zarządem angielskiej firmy „Centura", która miała prawo do eksploatacji Puszczy. Intensywny wyrąb drewna przez tę firmę spowodował wzrost przewozów drewna kolejką.

Od 1929 roku, zarząd nad kolejkami przejęła Dyrekcja Lasów Państwowych w Białowieży. W roku 1939 Puszczę Białowieską zajęli Rosjanie, którzy również pozyskiwali duże ilości surowca. Kolejki nadal miały dużo pracy, gdyż oprócz transportu drewna stanowiły środek lokomocji miejscowej ludności. W roku 1941 teren Puszczy Białowieskiej zajęli Niemcy, którzy wywozili surowiec zgromadzony przez Rosjan. W 1944 roku zaraz po wyzwoleniu kraju, zaczęto usuwać zniszczenia. Uruchomiono pociąg z Hajnówki do Białowieży. Rozwinęły się warsztaty mechaniczne w których naprawiano tabor, zmechanizował się także załadunek drewna.

Rola kolejek leśnych w transporcie drewna zmalała w latach 70-tych, wraz z rozwojem transportu samochodowego. Likwidowano kolejne odcinki torów w Puszczy Białowieskiej, by w efekcie pozostało ich 123 km. Transportu drewna kolejką zaprzestano w 1991 r. Od tego też roku kolejka leśna pełni rolę wyłącznie turystyczną, kursując na trasie Hajnówka-Topiło.

źródło: RDLP w Białymstoku