W królestwie żubra

Puszcza Białowieska jest chyba najcenniejszym kompleksem leśnym Europy. Jako ostatni zachowany fragment lasu pierwotnego została wpisana na Listę światowego dziedzictwa UNESCO. To ważne miejsce w edukacji ekologicznej, dlatego zarówno grupy szkolne jak i rodziny z dziećmi powinny choć raz odwiedzić ten cenny przyrodniczo obszar. A przy okazji na młodzież czeka tu wiele atrakcji, które pozwolą miło spędzić czas.

Zobaczyć żubra

Obowiązkowym punktem programu wszystkich wycieczek rodzinnych i szkolnych do Białowieży jest Rezerwat Pokazowy Żubrów. Znak z symbolem żubra wskazuje do niego drogę z szosy Hajnówka - Białowieża. Wizyta w rezerwacie jest często jedyną okazją do zobaczenia dzikich mieszkańców Puszczy, a już na pewno w takim nagromadzeniu. W wolierach mieszkają tarpany, dziki, jelenie, sarny, łosie, wilki oraz oczywiście główni bohaterowie - żubry. Ciekawostką są hodowane tu okazy żubronia, czyli krzyżówki żubra z krową. Rezerwat pokazowy najlepiej odwiedzić rano, kiedy nie ma jeszcze zbyt wielu turystów, a prażące słońce nie skłania zwierząt do chowania się w cieniu. Przed bramą rezerwatu znajdują się kramy z pamiątkami i produktami regionalnymi. www.bpn.com.pl

W Białowieży

Białowieża jest obecnie typową miejscowością turystyczną, oferującą szeroki wachlarz usług noclegowych i gastronomicznych oraz różne atrakcje, takie jak przejażdżki bryczką, czy zimowe kuligi z pochodniami. Przyjezdnych z pewnością zaciekawi okazały budynek siedziby Białowieskiego Parku Narodowego, wzniesiony w miejscu dawnego pałacu carskiego. Można się tam wdrapać na przeszkloną wieżę, z której roztacza się malownicza panorama Białowieży. W siedzibie Parku mieści się nowoczesne Muzeum Przyrodniczo-Leśne. Ekspozycja w atrakcyjny sposób prezentuje przyrodę oraz historię ludzkiego zasiedlenia Puszczy Białowieskiej. Nierówna podłoga, przyciemnione światła, efekty dnia i nocy oraz odgłosy puszczy tworzą niesamowity nastrój i dostarczają zwiedzającym emocji niezależnie od wieku.  www.muzeum.bpn.com.pl

Sielskie życie Puszczy

Gęstą puszczę co jakiś czas prześwietlają polany, na których ulokowały się zaciszne podlaskie wioski. Niedaleko Białowieży znajdują się trzy takie osady, przez miejscowych żartobliwie nazywane „Trójmiastem” - Pogorzelce, Teremiski i Budy. Będąc w okolicy trzeba zobaczyć te tradycyjne sioła, a zwłaszcza ostatnie, gdzie prawdziwą frajdą dla dzieci jak i rodziców będzie wizyta w Skansenie „Sioło Budy”. Znajdziemy tu autentyczne gospodarstwo kresowe z pierwszej połowy XIX wieku. W jego skład wchodzą: zachowana w bardzo dobrym stanie chata z 1836 roku, z jedynym w Polsce czynnym drewnianym kominem, a także m. in. stodoła, wozownia i studnia z żurawiem. Właściciele, państwo Niczyporukowie, są prawdziwą skarbnicą wiedzy z dziedziny etnografii, wyniesionej z rodzinnego domu. Chętnie się tą wiedzą dzielą, wprowadzając gości w klimat barwnej tradycji mieszkańców okolic Puszczy Białowieskiej. Skansen działa w ramach pensjonatu oferującego 80 miejsc noclegowych w typowych kresowych domkach. Znajdziemy tu Karczmę Osocznika i Wiatę Wielkiego Łowczego. W tutejszej Galerii Rękodzieła kupić można niebanalną pamiątkę. www.siolobudy.pl

Kolejowa przygoda

Rowerowe i piesze wędrówki przez Puszczę Białowieską można urozmaicić przeprawą kolejową po torach z czasów I wojny światowej. W 1916 roku Niemcy wybudowali kolej wąskotorową na potrzeby pozyskania puszczańskich zasobów drewna. Dziś Nadleśnictwo Hajnówka udostępnia dwie linie z całej sieci kolejowej na potrzeby ruchu turystycznego. Na stacji początkowej w Hajnówce na bocznicach ustawiono kilka zabytkowych wagonów i autentyczny parowóz. Cała godzinna trasa biegnie przez puszczę, z dala od siedzib ludzkich, przez teren rezerwatu Głęboki Kąt, rzekę Leśną i dąb – pomnik przyrody. Na potrzeby grup zorganizowanych właściciel organizuje eventy, np. napad dezerterów z armii sąsiedniego państwa, co na niezorientowanych pasażerach robi duże wrażenie. Na co dzień wagoniki ciągnie lokomotywa spalinowa, ale na specjalne życzenie przyłączana jest lokomotywa parowa.

Drezyną przez Puszczę

Jeszcze ciekawszą i do tego zupełnie ekologiczną opcją jest przemierzanie puszczańskich torów kolejowych drezyną. To świetny sposób na rozładowanie energii, potrzebującej ruchu młodzieży.  W trakcie przejażdżki można pooddychać świeżym powietrzem, podziwiać uroki pierwotnej puszczy, jednocześnie spalając kalorie. Do dyspozycji gości są 5- i 8-osobowe drezyny ręczne tzw. „kiwajki". Właściciele szczególnie polecają przejazdy nocne, na przykład na tajemnicze Miejsce Mocy, do którego jedynym sposobem dojazdu jest drezyna. Ostateczna długość trasy i czas jej pokonania zależy od sił pasażerów napędzających pojazd. www.drezyny.net Najczęstszym miejscem startu podróży drezyną jest stacja Białowieża Towarowa przy słynnej już Restauracji „Carskiej” utrzymanej w klimacie z czasów, kiedy w Białowieży bywali carowie.

W siedzibie Dziadka Mroza

Z Białowieży można wybrać się na jednodniowy wypad na Białoruś, korzystając z przejścia granicznego w Białowieży. Przejście zarezerwowane jest dla ruchu rowerowego i pieszego. Po stronie białoruskiej znajduje się aż 2/3 obszaru Puszczy Białowieskiej. Warto odwiedzić siedzibę Parku Narodowego „Puszcza Białowieska” w Kamieniukach, przede wszystkim nowoczesną wystawę w muzeum. Wiarygodne imitacje środowiska leśnego, oświetlenie i efekty dźwiękowe z pewnością zrobią wrażenie nie tylko na najmłodszych. Najbardziej znaną atrakcją po stronie białoruskiej jest siedziba Dziadka Mroza. Szczególnie bajkowo prezentuje się ona zimą, po zmroku, gdy budynki i drzewa są pięknie oświetlone. Taką wyprawę należy jednak wcześniej zaplanować, pamiętając o tym, że na Białoruś potrzebujemy wizy. Najbliższy punkt, gdzie załatwimy formalności to Konsulat Generalny Republiki Białoruś w Białymstoku: www.poland.mfa.gov.by.

tekst: Aleksandra Siemaszko-Skiendziul